Οἱ ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες

Τοῦ Μεγάλου Βασιλείου

Δὲν θὰ ἐπαρκοῦσαν οὔτε σαράντα γλῶσσες νὰ ἐξυμνήσουν τὴν ἀρετὴ τόσων μεγάλων ἀνδρῶν. Καὶ ὅμως, καὶ ἂν ἀκόμη ἦταν ἕνας ὁ τιμώμενος, θὰ ἀρκοῦσε νὰ νικήσῃ τὴ δύναμι τῶν λόγων μου, πολὺ δὲ περισσότερο τώρα ποὺ εἶναι τόσο μεγάλο πλῆθος, στρατιωτικὴ φάλαγγα, παράταξις δυσκολοκαταγώνιστος, ἐξ ἴσου ἀνίκητος στοὺς πολέμους καὶ ἄφθαστος στοὺς ἐπαίνους.

Ἐμπρὸς λοιπὸν τώρα, ἀφοῦ τοὺς φέρουμε ἐνώπιόν μας διὰ τῆς ἐνθυμήσεως, ἂς καταστήσουμε κοινὴ τὴν ὠφέλεια σ’αὐτοὺς ποὺ εἶναι παρόντες, ἀφοῦ δείξουμε πρῶτα σ’ ὅλους σὰν σέ ζωγραφιά, τὰ κατορθώματα τῶν ἀνδρῶν. Ἄλλωστε καὶ τὰ πολεμικὰ ἀνδραγαθήματα, πολλές φορές καὶ οἱ λογογράφοι καὶ οἱ ζωγράφοι ἐξιστοροῦν· οἱ μὲν μὲ τὸ νὰ τὰ ἐγκωμιάζουν μὲ τὸ λόγο, οἱ δὲ μὲ τὸ νὰ τὰ ζωγραφίζουν στοὺς πίνακες, διεγείρουν πολλοὺς πρὸς τὴν... ἀνδραγαθία, καὶ οἱ μὲν καὶ οἱ δέ. Διότι αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἡ ἱστοριογραφία παρουσιάζει διὰ τῆς ἀκοῆς, αὐτὰ τὰ ἴδια ἡ ζωγραφικὴ σιωπηλῶς τὰ παριστάνει διὰ τῆς μιμήσεως. Ἔτσι τώρα καὶ ἐμεῖς θὰ ὑπενθυμήσουμεν στοὺς παρόντες τὴν ἀρετὴ τῶν ἀνδρῶν· καὶ ἀφοῦ κατὰ κάποιον τρόπο φέρουμεν κάτω ἀπὸ τὰ μάτια σας τίς πράξεις των, θὰ παρακινήσουμε πρὸς μίμησι, αὐτοὺς ποὺ εἶναι γενναιότεροι καὶ οἰκειότεροι κατὰ τὴν διάθεσι πρὸς αὐτούς. Διότι «ἐγκωμιασμὸς μαρτύρων» σημαίνει προτροπὴ πρὸς ἀρετή, αὐτῶν ποὺ εἶναι συγκεντρωμένοι. Οἱ λόγοι γιὰ τοὺς ἁγίους δὲν καταδέχονται νὰ ὑποτάσσωνται στοὺς κανόνες τῶν ἐγκωμίων. Διότι οἱ ἐγκωμιαστές παίρνουν τίς ἀρχές τῶν εὐφημιῶν, ἀπὸ τίς ἀφορμές τοῦ κόσμου. Γι᾿ αὐτοὺς ὅμως, οἱ ὁποῖοι ἔχουν σταυρώσει τὸν κόσμο, πῶς μπορεῖ, κάτι ποὺ προέρχεται ἀπὸ αὐτόν, νὰ δώσῃ ἀφορμὴ γιά ὑπερηφάνεια;

Οἱ ἅγιοι δὲν εἶχαν μία πατρίδα. Διότι ὁ καθένας κατήγετο ἀπὸ διαφορετικὴν πατρίδα. Τί λοιπόν; θὰ τοὺς θεωρήσουμε ἀπάτριδες, ἢ οἰκουμενικοὺς πολίτες; Διότι ὅπως στίς συνεισφορές ἀπὸ τοὺς ἐράνους, αὐτὰ ποὺ ἔχουν προσφερθῆ ἀπὸ τὸν καθένα, γίνονται κοινὰ σ’αὐτοὺς ποὺ τὰ προσέφεραν, ἔτσι καὶ στὴν περίπτωσι τῶν μακαρίων τούτων ἀνδρῶν, τοῦ καθενὸς ἡ πατρίδα εἶναι κοινὴ γιά ὅλους· καὶ ὅλοι προερχόμενοι ἀπὸ παντοῦ, ἀνταποδίδουν ὁ ἕνας στὸν ἄλλο τὴν πατρίδα ποὺ τοὺς προσέφερεν. Ἄλλωστε γιατί πρέπει νὰ ἀναζητοῦμε τίς εὐρισκομένας κατά τό ἀνθρώπινον πατρίδες, ἐνῷ εἶναι δυνατὸν νὰ γνωρίζουμε ποιά εἶναι ἡ τωρινὴ πατρίδα τους;

Οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες

Πηγή: ΕΔΩ

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ

Παρακλητικός Κανών

στους Αγίους Τεσσαράκοντα Μεγαλομάρτυρες - εδώ

Όταν ο σκληρόκαρδος Λικίνιος (308-323), με τον οποίον ο άγιος Κωνσταντίνος μοιραζόταν την εξουσία, πέταξε το προσωπείο της υποκρισίας και αποσχίσθηκε, εξέδωσε διατάγματα εναντίον των χριστιανών και έστειλε σε όλες τις επαρχίες άρχοντες επιφορτισμένους να εκτελέσουν τις διαταγές του, θανατώνονταν με φρικτά μαρτύρια όσους δεν υποτάσσονταν. Ο έπαρχος Αγρικόλαος, που ορίστηκε για την Καππαδοκία και την Μικρή Αρμενία, ήταν από τους πιο πρόθυμους εκτελεστές των διαταγμάτων του τυράννου, και κάλεσε στην Σεβάστεια, όπου είχε την έδρα του, την δωδεκάτη αυτοκρατορική λεγεώνα την οποία διοικούσε ο δούκας Λυσίας. Σαράντα από τους στρατιώτες αυτής της λεγεώνας, άντρες νέοι, γενναίοι, που έχαιραν εκτίμησης για τις υπηρεσίες τους, αρνήθηκαν τότε να θυσιάσουν στα είδωλα και διακήρυξαν την χριστιανική τους πίστη. Προέρχονταν από διαφορετικές περιοχές, αλλά ενωμένοι σαν ένας νέος άνθρωπος διά της πίστεως και της αγάπης, παρουσιάστηκαν ένας-ένας ενώπιον του έπαρχου, ωσάν αθλητές που εγγράφονται για να λάβουν μέρος σε αγώνες και, δηλώνοντας την αληθινή τους ταυτότητα, έλεγαν: «Είμαι χριστιανός!». Ο Αγρικόλαος αρχικά δοκίμασε να τους προσεταιρισθεί με την πραότητα, εκθειάζοντας τα κατορθώματά τους και υποσχόμενος προνομίες και τιμές εκ μέρους του αυτοκράτορα, αν υπάκουαν στις προσταγές του. Οι άγιοι αποκρίθηκαν διά στόματος ενός από τους στρατιώτες: «Αν καθώς λέγεις, έχουμε αγωνισθεί γενναία για τον επίγειο αυτοκράτορα, με πόσο μεγαλύτερο ζήλο πρέπει να δοθούμε τώρα στον αγώνα για την αγάπη του Παμβασιλέως; Για μας μια ζωή υπάρχει: ο υπέρ Χριστού θάνατος!». Τους έριξαν στην φυλακή εν αναμονή νέας ανάκρισης και εκεί οι άξιοι αγωνιστές της ευσέβειας γονάτισαν και προσεύχονταν στον Χριστό να τους διαφυλάξει στην αληθινή πίστη και να τους ενδυναμώσει στον επικείμενο αγώνα τους. Καθώς αγρυπνούσαν ψάλλοντας, εμφανίσθηκε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός και τους είπε: «Αρχίσατε καλά, αλλά ο στέφανος θα δοθεί σε όποιον υπομείνει μέχρι τέλους!».

Την επομένη το πρωί ο έπαρχος τούς κάλεσε και πάλι και ξανάρχισε τις κολακείες του, όμως ένας από τους μάρτυρες, ο άγιος Κάνδιδος, τον έλεγξε δημόσια για την μελιστάλαχτη υποκρισία του, προκαλώντας την οργή του. Παρ’ όλα αυτά, μην μπορώντας να πράξει τίποτα εναντίον τους, αφού ο στρατηγός τους Λυσίας δεν τους είχε κρίνει, ο Αγρικόλαος διέταξε να τους ρίξουν εκ νέου στην φυλακή. Όταν ο Λυσίας έφτασε στην Σεβάστεια μετά από επτά ημέρες, τους οδήγησαν ενώπιόν του. Καθ’ οδόν ο Κυρίων ενεθάρρυνε τους συντρόφους του λέγοντας: «Τρεις είναι οι εχθροί μας: ο διάβολος, ο Λυσίας και ο έπαρχος. Τι μπορούν να κάνουν εναντίον μας, ενάντια σε σαράντα στρατιώτες του Χριστού;». Όταν τους είδε τόσο σταθερούς και αποφασισμένους, ο Λυσίας πρόσταξε τους άλλους στρατιώτες να τους σπάσουν τα δόντια με πέτρες. Αλλά μόλις πήγαν να εκτελέσουν την διαταγή, θεία δύναμη τούς τύφλωσε και μέσα στην σύγχυσή τους χτυπιούνταν αναμεταξύ τους. Ο Λυσίας εξοργισμένος άρπαξε μια πέτρα και την εκσφενδόνισε εναντίον των αγίων, αλλά η πέτρα χτύπησε τον Αγρικόλαο και τον τραυμάτισε σοβαρά. Μετέφεραν τους αγίους στην φυλακή για την νύκτα, μέχρι να αποφασίσουν σε τι μαρτύριο θα τους υπέβαλλαν.

Ἐγκώμιο στούς Ἁγίους Σαράντα Μάρτυρες (Ὅσιος Ἐφραίμ ὁ Σύρος)

Είναι καιρός να στρέψουμε το λόγο μας, αγαπητοί αδελφοί, στα αθλητικά αγωνίσματα· είναι καιρός να βαδίσουμε την πνευματική πορεία· είναι καιρός να διπλασιάσουμε τα κέρδη του ταλάντου. Διότι είπα ότι ήταν σε κάποια λεγεώνα σαράντα Μάρτυρες, που ζούσαν με ευσέβεια, οι οποίοι αμέσως από την αρχή έδειξαν, ότι ο όμιλός τους θα είναι φημισμένος και σεβαστός.

Σας συγκέντρωσα λοιπόν εδώ, για να σας διηγηθώ για τους Μάρτυρες μια περιγραφή προφητικής εικόνας. Ο Μωυσής δηλαδή, αφού νήστευσε σαράντα μέρες, δέχθηκε στο όρος Σινά το νόμο του Θεού· αυτοί όμως αφού έβαλαν για θυσία τα σώματά τους, ίσα στον αριθμό με τις σαράντα μέρες της νηστείας, απόλαυσαν την αιώνια ζωή. Και ο Μωυσής, όταν είδε το λαό να έχει κυριευθεί από μανία, οργίσθηκε και σύντριψε τις πλάκες στο όρος· αυτοί όμως, όταν είδαν τους δαίμονες να έχουν κυριευθεί από λύσσα, φύλαξαν την πίστη τους σταθερή. Πάλι για δεύτερη φορά ο πράος Μωυσής πήρε στα χέρια του τις πλάκες, και έτσι έδωσε το νόμο του Θεού σε όλους τους Εβραίους· αυτοί όμως οι σαράντα Μάρτυρες, με ένα μόνο σταυροφόρο σφράγισμα, κήρυξαν με τον εαυτό τους τον Χριστό σε όλους τους ανθρώπους.

Και τι αξιοθαύμαστο είναι, αν θα βρούμε και την αρετή τού προφήτη Ηλία να είναι ίση με την αρετή τους; Διότι ο Θεσβίτης Ηλίας με τη δύναμη που πήρε, τρώγοντας μια φορά μέσα σε σαράντα μέρες, έφθασε στο όρος Χωρήβ, αυτοί όμως, αφού γεύθηκαν το Σώμα του Χριστού, έφθασαν συγχρόνως και οι σαράντα στους ουρανούς. Παρουσιάσθηκε ο Θεός στον προφήτη Ηλία, την ώρα που έτρεχε στην πορεία του, λέγοντάς του· «Είναι πολύς ο δρόμος που θα κάνεις, Ηλία»· φανερώθηκε όμως και στους Μάρτυρες, στηρίζοντας το νου τους και λέγοντας· «Είναι καλή η προθυμία σας για την ευσέβεια». Άφησε ο ζηλωτής Προφήτης τη μηλωτή του πάνω στον Ελισαίο και επιβιβάσθηκε στο άρμα· έδωσε και ο Σωτήρας Χριστός τη δική του ειρήνη στους σαράντα Μάρτυρες και αναλήφθηκε με δόξα.

* * *

Ήταν λοιπόν καταπληκτικό, αγαπητοί αδελφοί, να δει κανείς τα στολίδια αυτής της διήγησης· διότι ως προς τον αριθμό ήταν σαράντα πρόσωπα, αλλά στο καθένα διακρίνονταν να έχουν δοθεί τα στολίδια από τον Θεό· ήταν διάφορες οι μορφές και τα ονόματα, αλλά είχαν μεταξύ τους ίση την ομορφιά του κοινού ονόματός τους (δηλ. του ονόματος Χριστιανός). Δεν εξαφάνισε την αμάραντη ομορφιά τους η ξηρασία της απιστίας, ούτε η πείνα της πλάνης· δεν τους τραυμάτισε όπλο ειδωλολατρικό, ούτε τους μόλυνε βέλος μυτερό, αλλά απεναντίας η παράταξη των αθλητών στάθηκε και αδιάσπαστη και δυνατή, προσηλωμένη στον Σωτήρα Χριστό.

Οἱ ἅγιοι τεσσαράκοντα μάρτυρες

Πηγή: ΕΔΩ

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ

Όταν ο σκληρόκαρδος Λικίνιος (308-323), με τον οποίον ο άγιος Κωνσταντίνος μοιραζόταν την εξουσία, πέταξε το προσωπείο της υποκρισίας και αποσχίσθηκε, εξέδωσε διατάγματα εναντίον των χριστιανών και έστειλε σε όλες τις επαρχίες άρχοντες επιφορτισμένους να εκτελέσουν τις διαταγές του, θανατώνονταν με φρικτά μαρτύρια όσους δεν υποτάσσονταν. Ο έπαρχος Αγρικόλαος, που ορίστηκε για την Καππαδοκία και την Μικρή Αρμενία, ήταν από τους πιο πρόθυμους εκτελεστές των διαταγμάτων του τυράννου, και κάλεσε στην Σεβάστεια, όπου είχε την έδρα του, την δωδεκάτη αυτοκρατορική λεγεώνα την οποία διοικούσε ο δούκας Λυσίας. Σαράντα από τους στρατιώτες αυτής της λεγεώνας, άντρες νέοι, γενναίοι, που έχαιραν εκτίμησης για τις υπηρεσίες τους, αρνήθηκαν τότε να θυσιάσουν στα είδωλα και διακήρυξαν την χριστιανική τους πίστη. Προέρχονταν από διαφορετικές περιοχές, αλλά ενωμένοι σαν ένας νέος άνθρωπος διά της πίστεως και της αγάπης, παρουσιάστηκαν ένας-ένας ενώπιον του έπαρχου, ωσάν αθλητές που εγγράφονται για να λάβουν μέρος σε αγώνες και, δηλώνοντας την αληθινή τους ταυτότητα, έλεγαν: «Είμαι χριστιανός!». Ο Αγρικόλαος αρχικά δοκίμασε να τους προσεταιρισθεί με την πραότητα, εκθειάζοντας τα κατορθώματά τους και υποσχόμενος προνομίες και τιμές εκ μέρους του αυτοκράτορα, αν υπάκουαν στις προσταγές του. Οι άγιοι αποκρίθηκαν διά στόματος ενός από τους στρατιώτες: «Αν καθώς λέγεις, έχουμε αγωνισθεί γενναία για τον επίγειο αυτοκράτορα, με πόσο μεγαλύτερο ζήλο πρέπει να δοθούμε τώρα στον αγώνα για την αγάπη του Παμβασιλέως; Για μας μια ζωή υπάρχει: ο υπέρ Χριστού θάνατος!». Τους έριξαν στην φυλακή εν αναμονή νέας ανάκρισης και εκεί οι άξιοι αγωνιστές της ευσέβειας γονάτισαν και προσεύχονταν στον Χριστό να τους διαφυλάξει στην αληθινή πίστη και να τους ενδυναμώσει στον επικείμενο αγώνα τους. Καθώς αγρυπνούσαν ψάλλοντας, εμφανίσθηκε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός και τους είπε: «Αρχίσατε καλά, αλλά ο στέφανος θα δοθεί σε όποιον υπομείνει μέχρι τέλους!».

Την επομένη το πρωί ο έπαρχος τούς κάλεσε και πάλι και ξανάρχισε τις κολακείες του, όμως ένας από τους μάρτυρες, ο άγιος Κάνδιδος, τον έλεγξε δημόσια για την μελιστάλαχτη υποκρισία του, προκαλώντας την οργή του. Παρ’ όλα αυτά, μην μπορώντας να πράξει τίποτα εναντίον τους, αφού ο στρατηγός τους Λυσίας δεν τους είχε κρίνει, ο Αγρικόλαος διέταξε να τους ρίξουν εκ νέου στην φυλακή. Όταν ο Λυσίας έφτασε στην Σεβάστεια μετά από επτά ημέρες, τους οδήγησαν ενώπιόν του.

Οἱ ἁγιορεῖτες μοναχοί,τό Νταχάου καί τό θαῦμα τῶν Ἁγίων Σαράντα!

Ο Γερο–Θεοφύλακτος Νανόπουλος από το Ιβηρίτικο Κελί του Αγίου Νικολάου (το λεγόμενο το «Κελί των Τυπογράφων»), διηγήθηκε κάποτε με δάκρυα τα εξής:«Κατά τα χρόνια της Γερμανικής κατοχής μάς συνέλαβαν οι Γερμανοί με τον κατά σάρκα αδελφό μου, τον παπα–Παντελεήμονα, και μας πήγαν στο Νταχάου. Μια νύχτα, μας έβγαλαν έξω για να μας εκτελέσουν. Ήταν χειμώνας και μας ξέντυσαν. Περιμέναμε την σειρά μας. Ελπίδα σωτηρίας, δεν είχαμε.

Τότε θυμήθηκα τους Αγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες και του λέω:

“Μωρέ, Παντελεήμων! Ποιο είναι το απολυτίκιο των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων; Το ξέρεις;”.

Ο π. Παντελεήμων, άρχισε τότε να ψέλνει:

“Τας αλγηδόνας των αγίων,ας υπέρ Σου έπαθον,δυσωπήθητι, Κύριε·και πάσας ημών τας οδύνας ίασαι, φιλάνθρωπε, δεόμεθα”.

Ἕνα θαύμα τῶν Ἁγίων Τεσσαράκοντα στό Γομάτι Χαλκιδικῆς

Στην περιοχή του χωρίου Γοματίου της Χαλκιδικής υπήρχε μετόχι της Μονής Ξηροποτάμου. Η κτηματική περιουσία του μετοχίου απαλλοτριώθηκε και παραμένει μόνον ο ναός προς τιμήν των αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, που υπάγεται στην ενορία Γοματίου. Η εορτή των αγίων Τεσσαράκοντα είναι και η κυρία εορτή της ενορίας. Λειτουργεί πάντοτε ο Μητροπολίτης Ιερισσού και παρατίθεται τράπεζα (κουρμπάνι) σ' όλους τους προσκυνητάς που έρχονται από το χωριό και από τα άλλα γειτονικά χωριά. 

Οι άγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες συνδέονται με μία θαυμαστή διάσωσιν του χωριού από βέβαιη καταστροφή, η οποία διασώζεται στην προφορική παράδοσιν των κατοίκων. 

Βρισκόμαστε στα 1905, όταν Τούρκοι στρατιώτες ήλθαν απεσταλμένοι από τον Μαντέμ Αγά της Στρατονίκης να πάρουν άνδρες για τα μεταλλεία.

Ως γνωστόν τότε όλα τα χωριά της Βορείου Χαλκιδικής (Μαντεμοχώρια), ήσαν υποχρεωμένα να στέλνουν άνδρες στα μεταλλεία. Οι κάτοικοι όμως του Γοματίου αντέδρασαν βίαια στην στρατολόγησι εργατών και σκότωσαν τους Τούρκους στρατιώτες. 

Αυτό όμως εξώργισε τους Τούρκους και ο Σουλτάνος διέταξε να καή το χωριό και να τιμωρηθούν παραδειγματικά οι κάτοικοι. Ξεκίνησε λοιπόν σώμα στρατού από την Θεσσαλονίκη με κατεύθυνσιν το Γομάτι και σκοπό να εκτελέσουν τα διαταχθέντα. Μόλις όμως έφθασαν κοντά στο χωριό, όπου ευρίσκεται ο ναός των αγίων Τεσσαράκοντα, συνέβη κάτι το θαυμαστό. Ο επικεφαλής αξιωματικός λυπήθηκε τον κόσμο και άλλαξε γνώμη: 

—Γιατί να τους τιμωρήσω με τέτοιο σκληρό τρόπο;

Εἰς τούς Ἁγίους Τεσσαράκοντα μάρτυρας, Μ. Βασιλείου, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου

Εἰς τούς Ἁγίους Τεσσαράκοντα μάρτυρας, Μ. Βασιλείου, 9-3-2020, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου
Ζωντανή μετάδοση, Ἱ.Μ. Ἁγίας Τριάδος Ἐδέσσης, http://hristospanagia3.blogspot.com, http://hristospanagia.gr καί τό νέο ἱστολόγιο http://agiapsychanalysi.blogspot.com

«Μή αἰσχυνθείησαν ἐπ’ ἐμέ οἱ ὑπομείνοντές Σε, Κύριε, Κύριε τῶν Δυνάμεων. Μηδέ ἐντραπείησαν ἐπ’ ἐμέ οἱ ζητοῦντές σε, ὁ Θεός τοῦ Ἰσραήλ»

ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΗΝΑ

Μέ θεϊκό ἐνδιαφέρον καί ἄφατη ἀδελφική τρυφερότητα ὁ Ὁμοούσιος κατά τήν ἀνθρωπίνην φύσιν, ἀναμάρτητος Θεάνθρωπος Ἰησοῦς, μᾶς λέει ὁ προφήτης στούς ψαλμούς, ἀπευθύνεται στόν Θεό Πατέρα καί Τόν παρακαλεῖ νά προστατέψει τούς ἀδελφούς Του σέ ὅλους τούς αἰῶνες, ὥστε νά μή σκανδαλισθοῦν βλέποντας καί ἀτενίζοντας τόν Μεσσία ἑκουσίως ὁ Ἴδιος νά ὑποφέρει μαρτυρικόν καί ἀτιμωτικόν θάνατον εἰς τόν Σταυρόν γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. «Σταύρωσιν ἄτιμον Χριστέ, κατεδέξω ἐν σαρκί, τιμῆσαι βουλόμενος, ἀτιμασθέντα πάθεσιν ἀλόγοις, τόν ἄνθρωπον, καί τό ἀρχαῖον κάλλος ἀπολέσαντα· δόξα τῇ ὑπέρ νοῦν εὐσπλαχνίᾳ σου».μᾶς λέει ὁ ὑμνωδός.

Οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα μάρτυρες, πού ἑορτάζουμε σήμερα ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὄχι μόνον δέν αἰσχύνθησαν καί δέν ἐντράπηκαν τό μαρτύριο τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ, ἀλλά τοὐναντίον ἠγάπησαν ὑπερβαλλόντως τά τίμια καί σεπτά Πάθη τοῦ Χριστοῦ, ἔτσι ὥστε ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι καί ἐν χάριτι Θεοῦ νά ὁμολογήσουν ἐνώπιον βασιλέων καί τυράννων ὅτι τά Πάθη τά Σεπτά εἶναι ἐκεῖνα πού σώζουν τόν Ἀδάμ παγγενῆ καί ἀποκαθιστοῦν, διά τῆς ἀκτίστου Χάριτος τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ καί τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, τήν ἀτιμασθεῖσαν, ἀνθρωπότητος, φύσιν. Εἶναι αὐτό πού καί ὁ Ἀπ. Παῦλος ὑπενθυμίζει στό πνευματικό του τέκνον Τιμόθεον, στή Β´ ἐπιστολή, κεφ.Α´, στίχ.8.: «μὴ οὖν ἐπαισχυνθῇς τὸ μαρτύριον τοῦ Κυρίου ἡμῶν μηδὲ ἐμὲ τὸν δέσμιον αὐτοῦ, ἀλλὰ συγκακοπάθησον τῷ εὐαγγελίῳ κατὰ δύναμιν Θεοῦ». 

Κατενόησαν δηλαδή οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα σέ βάθος καί σέ ὕψος, τήν δωρεά τοῦ Θεοῦ πού ἀπορρέει ἀπό τό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, σέ τέτοια ἔκταση, ὅπου καμμία ἀνθρωπίνη δόξα, ἀξίωμα ἤ ἡδονή δέν ἠδυνήθη νά τούς ἀποσπάσει ἀπό τήν ἐν Χριστῷ ὁμολογία στή σαρκωμένη καί σταυρωμένη Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Πατρός, δηλαδή τόν Ἰησοῦν. Περιφρόνησαν τῶν ἡδέων τοῦ κόσμου καί τῶν τοῦ βίου τερπνῶν καί προέκριναν οὐδέν τῆς τοῦ Σωτῆρος ἀγάπης. Ἐνισχύοντο διά τῆς πίστεως προτιμώντας τό δρόμο τοῦ μαρτυρίου, « φάλαγξ σεπτή, στρατός τροπαιοφόρος, καί ἐκλεκτή παρεμβολή, δῆμος ἁγίων μαρτύρων, χορός μακάριος…» οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα, ἀποβλέποντες καί εἰς τά αἰώνια ἀγαθά καί εἰς τάς μετά ταῦτα δόξας . 

Μία παιδική...ἀταξία τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης

Τήν... ἀταξία αὐτή τοῦ ἁγ. Γρηγορίου μᾶς τή διηγεῖται ὁ ἴδιος. Καί τή διηγεῖται σέ ὁμιλία του μέ ἀφορμή τή μνήμη τῶν Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, ὄχι μόνο ἐπειδή ἡ παιδική του ἀταξία συνδέεται μέ τήν ἐπέτειο αὐτή, ἀλλά καί μέ τόν σκοπό νά τιμήσει τούς Μάρτυρες καί νά οἰκοδομήσει τό πολυάριθμο ἀκροατήριό του.

Ἡ ἀταξία του συνδέεται ἄμεσα μέ τή μητέρα του Ἐμμέλια. Τό μικρό ἱστορικό ἔχει ὡς ἑξῆς: ἡ μητέρα τοῦ Γρηγορίου προερχόταν ἀπό οἰκογένεια πού συνδύαζε τήν εὐσέβεια, τήν κοινωνική προβολή καί τή μεγάλη κτηματική περιουσία, ἕνα μέρος τῆς ὁποίας βρισκόταν στήν Ἀρμενία. Ἡ ζωή της ἦταν ἀφιερωμένη στήν ἐπιτέλεση ἀγαθοεργῶν σκοπῶν, τούς ὁποίους πολλαπλασίασε μετά τόν θάνατο τοῦ συζύγου της.

Ἕνας ἀπό τούς ἀγαθοεργούς σκοπούς της ἦταν καί ἡ φροντίδα της γιά τήν τιμή τῆς μνήμης τῶν Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, πού θανατώθηκαν τό 320 στή Σεβάστεια τῆς Ἀρμενίας. Συγκεκριμένα ἡ Ἐμμέλια φρόντισε νά συγκεντρώσει τά ὀστᾶ τῶν μαρτύρων σέ εἰδική θήκη (λάρνακα), νά τήν τοποθετήσει σέ ἕναν ναΐσκο (σηκό), καί νά ἐγκαινιάσει «τήν ἐπί τοῖς λειψάνοις πανήγυριν τήν πρώτην».

Ὁ χρόνος πού ἔγινε τό πανηγύρι πρέπει, σύμφωνα μέ τά λόγια τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, νά τοποθετηθεῖ λίγα ἔτη μετά τό 345, δηλαδή 25-30 περίπου χρόνια μετά τήν ἐκδημία τῶν Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. Τό συμπέρασμα αὐτό συνάγεται ἀπό δύο ἐνδεχομένης ἀξίας στοιχεῖα. Τό πρῶτο συνδέεται μέ τό γεγονός ὅτι δέν ἀναφέρεται σύμπραξη τοῦ συζύγου τῆς Ἐμμελίας στό ἱερό αὐτό ἔργο. Θυμίζουμε ὅτι ὁ σύζυγος πρέπει νά πέθανε λίγο μετά τό 345. Τό δεύτερο στοιχεῖο στηρίζεται στήν ὁμολογία τοῦ ἰδίου τοῦ ἁγ. Γρηγορίου ὅτι, τότε πού συνέβη ἡ πρώτη «πανήγυρης», ὅπου καί διέπραξε τή σχετική ἀταξία, ἦταν «ἔτι νέος». Ἐπειδή στόν θάνατο τοῦ πατέρα του ὁ ἅγ. Γρηγόριος ἦταν λίγο μεγαλύτερος ἀπό 10 ἐτῶν, μποροῦμε νά ὑποθέσουμε ὅτι ἡ ἡλικία τοῦ Γρηγορίου στά ἐγκαίνια τῆς τιμῆς τῶν λειψάνων τῶν Τεσσαράκοντα Μαρτύρων θά ἦταν γύρω στά 15 χρόνια.

Καιρός νά δοῦμε τώρα τό σχετικό περιστατικό, σύμφωνα μέ τή μαρτυρία τοῦ ἁγ. Γρηγορίου.

Λόγος πρός τούς Ἁγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες

ΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ       

ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΗΝΑ

«Τάς ἀλγηδόνας τῶν Ἁγίων, ἅς ὑπέρ σοῦ ἔπαθον, δυσωπήθητι Κύριε· καί                                      πάσας ἡμῶν τάς ὀδύνας, ἴασαι φιλάνθρωπε, δεόμεθα».

Παρακαλοῦμε τούς Ἁγίους, σεβαστοί πατέρες, ἀγαπητοί ἀδελφοί, νά μεσιτεύουν πρός τόν φιλάνθρωπο Θεόν καί ζητοῦμε εὐλαβῶς τήν συμπαράστασή τους, ὥστε νά λάβωμεν δύναμιν ἐξ ὕψους στήν ἁγία μας αὐτήν συνάθροισιν.

Ἔλεος καί χάριν ἰαματικήν καί σωστικήν ἐλπίζουμε νά μᾶς χαρίσουν οἱ ἅγιοι ὄχι μόνο σήμερα πού ἑορτάζουμε τήν ἁγία μνήμη τους, ἀλλά καί πάντοτε ὅσα χρόνια θά ἀνήκουμε στήν στρατευομένη ἐκκλησία. Ταπεινά αἰτούμεθα μέ τήν παρουσία τῶν Ἁγίων στή ζωή μας, καθώς καί μέ τήν δυναμική παρέμβαση τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, τόσο τήν ὑγεία τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων μας, ὅσο καί τή λύτρωση τῆς πατρίδος μας ἀπό τούς ἔσωθεν καί ἔξωθεν ἐχθρούς, δηλαδή τούς προδρόμους τοῦ ἀντιχρίστου, οἱ ὁποῖοι στό τέλος καταγέλαστοι θά ἡττηθοῦν σύμφωνα καί μέ τόν λόγο τῆς θείας Ἀποκαλύψεως.

Γιγαντώνεται δέ ἔτι ἡ ἐλπίδα μας αὐτή, διαβάζοντας καί ἀκούγοντας τόν ἐγκωμιαστικό λόγο τοῦ Μ.Βασιλείου πρός τούς ἁγίους τεσσαράκοντα μάρτυρας, πού ἔχει ὡς ἐξῆς: «Μακάρισον γνησίως τόν μαρτυρήσαντα, ἵνα γένῃς μάρτυς τῇ προαιρέσει, καί ἐκβῇς χωρίς διωγμοῦ, χωρίς πυρός, χωρίς μαστίγων, τῶν αὐτῶν ἐκείνοις μισθῶν ἠξιωμένος.Ἡμῖν δέ οὐχ ἕνα πρόκειται θαυμάζειν, οὐδέ δύο μόνους, οὐδέ μέχρι δεκάδος ὁ ἀριθμός πρόεισι τῶν μακαριζομένων· ἀλλά τεσσαράκοντα ἄνδρες, ὡς μίαν ψυχήν ἐν διηρημένοις σώμασιν ἔχοντες, ἐν μιᾷ συμπνοίᾳ καί ὁμονοίᾳ τῆς πίστεως, μίαν καί τήν πρός τά δεινά καρτερίαν, καί τήν ὑπέρ τῆς ἀληθείας ἔνστασιν ἐπεδείξαντο».

«Τό πάθημα τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης»

Οι Άγιοι της Εκκλησίας μας δε διστάζουν μέσα στις ομιλίες τους να αναφέρουν και προσωπικά τους γεγονότα, αυτά που συνέβησαν στη ζωή τους.

Σε μια ομιλία του ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, για τους Αγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες, μάς διηγείται αυτό που έπαθε σε μικρή ηλικία την ημέρα μνήμης των Αγίων Μαρτύρων.

Το διηγείται ο ίδιος και ας το διαβάσουμε για να ωφεληθούμε:

"Αν πρέπει να προσθέσω και κάτι από όσα αποκλειστικά με αφορούν, θα σας πω. Όταν ήταν να τελέσω την πρώτη πανήγυρη για τα λείψανά τους και ν’ αποθέσομε τη λάρνακά τους στον άγιο σηκό, η μητέρα μου (γιατί αυτή ήταν που συγκέντρωνε και οργάνωνε την εορτή) με διέταξε να πάω για να λάβω μέρος στα δρώμενα, ενώ βρισκόμουν μακριά και ήμουν νέος ακόμα και ανήκα στους λαϊκούς.

Κι όπως κάνομε σε πράγματα πολύ βιαστικά, επειδή ήμουν απασχολημένος, δέχτηκα την πρόσκληση με κάποια δυσαρέσκεια.

Έψεξα τη μητέρα μου που δεν ανέβαλε για μια άλλη ευκαιρία την πανήγυρη, αλλά αποσπώντας με από πολλές φροντίδες με τραβούσε εκεί και μάλιστα μπροστά σε όλη τη συγκέντρωση.

Ὁμιλία στοὺς Ἁγίους Σαράντα Μάρτυρες

Ἅγιος Βασίλειος ὁ Μέγας

 

(Τὸ θαυμάσιο τοῦτο κείμενο δὲ ξέρουμε ποιὸ χρόνο γράφηκε. Ἐκφωνήθηκε ὅμως στὴ μνήμη τῶν 40 Μαρτύρων, ποὺ τὸ 320 θανατώθηκαν κατὰ τὸ διωγμὸ τοῦ Λικινίου. 

Τοὺς ἱεροὺς αὐτοὺς ἀθλητές, ἐπειδὴ γενναίως ὁμολόγησαν πίστη στὸν Χριστό, τοὺς σύναξαν καὶ τοὺς ἔστησαν στὴν παγωμένη λίμνη στὸ κέντρο τῆς Σεβάστειας. Ὁ Μέγας Βασίλειος, χάρη στὶς ἄριστες ἰατρικές του γνώσεις, περιγράφει μὲ τρόπο ἐκπληκτικὸ τὶς διεργασίες ποὺ συντελοῦνται στὸν ἀνθρώπινο ὀργανισμὸ ἀπὸ τὸ ψύχος καὶ τὸ πάγωμα καὶ πῶς ἐπέρχεται ὁ θάνατος. Πέραν ὅμως τούτου ἔχουμε στὰ μάτια μας ἕνα πολὺ ἀρρενωπὸ κείμενο, ἔξοχα δομημένο, ποὺ δίνει ἀνάγλυφη τὴ θεολογία τοῦ μαρτυρίου, τὴ σημασία ποὺ αὐτὸ ἔχει γιὰ τὸν ἴδιο τὸ μάρτυρα, γιὰ τοὺς λοιποὺς πιστοὺς καὶ γιὰ τὴν Ἐκκλησία γενικά.)

Ποῖος κορεσμὸς θὰ ἠμποροῦσε νὰ ὑπάρξῃ ἀπὸ τὴν μνήμην τῶν μαρτύρων, δι᾿ αὐτὸν ὁ ὁποῖος ἀγαπᾷ τοὺς μάρτυρας; Διότι ἡ τιμὴ πρὸς τοὺς ἀνδρείους ἀπὸ μέρους τῶν συνδούλων των, ἀποδεικνύει τὴν εὔνοιαν πρὸς τὸν κοινὸν Κύριον. Εἶναι ἄλλωστε ὁλοφάνερον ὅτι αὐτὸς ὁ ὁποῖος παραδέχεται τοὺς γενναίους ἄνδρας, δὲν θὰ ὑστερήσῃ κατὰ τὴν μίμησιν, ὅταν εὑρεθῇ εἰς παρομοίας περιστάσεις. Νὰ μακαρίσῃς ἀληθινὰ αὐτὸν ποὺ ἐμαρτύρησε, διὰ νὰ γίνῃς μάρτυς κατὰ τὴν διάθεσιν, καὶ θὰ καταλήξῃς νὰ ἀξιωθῆς τοὺς ἰδίους μισθοὺς μὲ ἐκείνους, χωρὶς νὰ διωχθῆς, χωρὶς νὰ καῆς εἰς τὴν φωτιάν, χωρὶς νὰ μαστιγωθῆς.

Οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες. Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες. Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στίς 9-3-2017 (Κήρυγμα στήν ἀγρυπνία)
Ἱ.Μ. Ἁγίας Τριάδος Ἐδέσσης

http://HristosPanagia3.blogspot.gr

«Οἱ γονεῖς πού ἀγαποῦν τόν Θεό πρέπει νά χαίρονται καί νά τόν εὐχαριστοῦν γιά τίς δοκιμασίες, τίς ὁποῖες ὑποφέρουν τά παιδιά τους γιά χάρη τοῦ Κυρίου· πρέπει ἐπίσης νά παρακινοῦν τά παιδία τους στούς ἀγῶνες καί στούς κινδύνους γιά τήν ἀρετή»

Ὑπόθεση ΙΒ΄(12)

«ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ

ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ»

Ἀπό τό μαρτύριο τῶν ἁγίων σαράντα μαρτύρων

Καθώς οἱ ἅγιοι σαράντα μάρτυρες ἀγωνίζονταν στό στάδιο τοῦ μαρτυρίου καί πρωί πρωί, μετά τήν ὁλονύχτια ὀρθοστασία τους, στήν παγωμένη λίμνη καί τήν ἀδάμαστη καρτερία τους στό φοβερό κρύο, τούς τραβοῦσαν στήν παραλία, γιά νά τσακίσουν τά πόδια τους μέ ρόπαλα, ἡ μητέρα ἑνός ἀπό αὐτούς παρέμενε συνεχῶς κοντά τους καί παρακολουθοῦσε τόν γιό της. Γιατί αὐτός ἦταν ὁ πιό νέος ἀπό ὅλους, καί ἡ μητέρα φοβόταν μήπως ἡ νεαρή ἡλικία καί ἡ ἀγάπη τῆς ζωῆς τοῦ προξενήσουν δειλία καί φανεῖ ἀνάξιος γιά τή συμπαράταξη μέ τούς ἄλλους στρατιῶτες καί τήν τιμή πού τούς περίμενε. Στεκόταν λοιπόν καί τόν κοιτοῦσε συνεχῶς, καί μέ τή στάση καί τό βλέμμα της τοῦ ἔδινε θάρρος. Καί ἁπλώνοντας τά χέρια της πρός αὐτόν, τοῦ ἔλεγε:

Ῥωμανὸς ὁ Μελωδός - Κοντάκιον εἰς τοὺς Ἁγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρας

---

Προοίμιον Ι Πᾶσαν στρατιὰν τοῦ κόσμου καταλιπόντες τῷ ἐν οὐρανοῖς δεσπότῃ προσεκολλήθητε, ἀθλοφόροι κυρίου τεσσαράκοντα· διὰ πυρὸς γὰρ καὶ ὕδατος διελθόντες, μακάριοι, ἐπαξίως ἐκομίσασθε δόξαν ἐκ τῶν οὐρανῶν καὶ στεφάνων πληθύν.

Οἱ θεοφιλεῖς γονεῖς.Ἀπὸ τὸ μαρτύριο τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων

Οἱ θεοφιλεῖς γονεῖς ὄχι μόνο χαίρονται, ἀλλὰ καὶ προτρέπουν τὰ παιδιά τους νὰ ὑπομένουν πειρασμοὺς γιὰ τὸν Κύριο καὶ κινδύνους γιὰ τὴν ἀρετή.

Ἀπὸ τὸ μαρτύριο τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων

Οἱ ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες βρίσκονταν στὸ στάδιο τῆς ἀθλήσεως. Τὸ πρωί, μετὰ τὴν ὁλονύκτια ὀρθοστασία τους μέσα στὴ λίμνη καὶ τὴν ἀλύγιστη καρτερικότητά τους στὴν ἀβάσταχτη παγωνιά, τοὺς τραβοῦσαν στὴν ἀκρολιμνιὰ γιὰ νὰ τοὺς συντρίψουν τὰ πόδια μὲ ρόπαλα.
Ἡ μητέρα ἑνὸς ἀπ᾿ αὐτοὺς ἔμενε ἐκεῖ δίπλα τους, ὅσο βασανίζονταν, παρατηρώντας τὸ γιό της. Αὐτὸς ἦταν, βλέπετε, πιὸ νέος ἀπ᾿ ὅλους στὴν ἡλικία, καὶ ἡ μητέρα του φοβόταν μήπως τὰ νιάτα καὶ ἡ ἀγάπη στὴ ζωὴ τὸν κάνουν κάποια στιγμὴ νὰ δειλιάσει καὶ νὰ φανεῖ ἔτσι ἀνάξιος τῆς στρατιωτικῆς ἰδιότητος καὶ τιμῆς.